♘امیرحسین♞
♘ مدیریت انجمن اسب ایران ♞
چطور مي‌شود كه اسب از دست و پاي خود مواظبت نكرده و به تير مانع مي‌زند؟ شايد به اين دليل كه در موقع آموزش از مانع‌هاي نسبتاً نرم و تيرهاي باريك استفاده شده است، يا اصولاً چرا فكر نكنيم كه اسب به علت كوتاهي مانع‌ها احتياج به جمع كردن دست و پا نداشته و در نتيجه عادت كرده است . به هر حال بايد با گذاشتن ميله‌هاي آهني يا بلند كردن مانع هنگامي كه اسب از روي آن مي‌پرد و با كمك ديگري، باعث شود اسب دست و پا را جمع كند و ترتيبي داد كه دست و پاي اسب به تير مانع نخورد. بعضي از مربيان از همان آغاز تربيت، اين كار را به عنوان يك اصل چند بار انجام داده و بعضي ديگر از هر زمان كه تعليم را شروع كنند، آن را هميشه ادامه مي‌دهند. اسب‌هاي زيادي هم وجود دارند كه به اين تمهيد و تنبيه نيازي ندارند، بنابراين بهتر است كه اگر اين نقص ديده شد اقدام به رفع آن شود، زيرا اين كار ممكن است باعث لنگش و آزردگي دست و پاي حيوان شده و آن را از مانع و پريدن بيزار كند. به علاوه ممكن است حيوان به علت ترسي كه از درد دست و پا پيدا مي‌كند خود را گم كرده و اشتباه كند. بنابراين با دقت و تخصص بايد دست به چنين كاري زد. كجا، چه وقت و چگونه بايد مانع را با دست و پاي اسب زد؟
1. از نقطه نظر اسب اگر ضربه تير مانع به استخوان قلم دست فرود آيد، اسب دست را جمع مي‌كند و اگر به استخوان قلم پا وارد آيد تمام قسمت بدن را جمع مي‌كند. ضربه به سم وقتي وارد مي‌آيد كه دست و پا (مخصوصاً دست) از ناحيه بخلق به پايين آويزان باشد، موقعي كه اسب درد اين ناحيه را احسا س كرد، بالاتر مي‌پرد.
2. از نقطه نظر مانع اگر مانع سخت، قبل از مانع اصلي، قرار داده شود، اسب از دورتر بلند مي‌شود اگر درست روي مانع باشد اسب بالاتر مي‌پرد و اگر بعد از مانع اصي باشد فرود دورتر انجام مي‌گيرد.
به شكل‌هاي مختلفي مي‌توان به دست و پاي اسب ضربه وارد كرد: با مانع‌هاي ثابت، با مانع‌هاي دست ساخته، بالا بردن تير و يا ضربه يا چوب دستي
الف ) به وسيله مانع ثابت
تيرها را در ارتفاع مانع قرار داده و آن‌گاه چوب دستي را نزديك به آخرين تير كه يك ميله يا لوله آهني است بگذاريد. اين ميله مي‌تواند كمي جلوتر از آخرين تير يا درست روي آن و يا كمي بعد از آن قرار گيرد، كه البته ضربه‌اي كه به دست يا پا وارد مي‌آورد، در نقاط مختلفي خواهد بود. ولي به هر حال روش مؤثري است كه اسب را به بلند كردن دست و پا وادار مي‌كند.
ب) مانع‌هاي دست ساخته بالا بردن تير، ضربه با چوب‌دستي و غيره
در اين حالت آنچه كه به دست و پاي اسب مي‌خورد، برخلاف حالت قبل ثابت نبوده و متحرك است، كه آن را به سه صورت مي‌توان انجام داد:
- موقعي كه اسب روي مانع است، آخرين تير مانع، به وسيله يك نفر بلند شده و به دست و پاي اسب كه خود را جمع نكرده زده مي‌شود. اين كار بايد به وسيله يك آدم با تجربه انجام شود كه ايجاد خطر نكند.
- يك نفر با يك ميله چوبي دراز، كنار مانع ايستاده و ميله را طوري مي‌گيرد كه به وسيله اسب ديده نشود ولي ارتفاع مانع را تغيير نمي‌دهد و موقعي كه اسب روي مانع است، با آن ميله به دست يا پاي جمع نشده، ضربه‌اي متناسب با شرايط وارد مي‌آورد. اين كار نيز احتياج به تجربه دارد و هر كسي نبايد آن را انجام دهد.
- نوع سوم با پايه‌هاي ثابت است. سيم يا طناب محكمي را مطابق شكل از پايه‌ها و يك لوله آهني گذرانده و موقعي كه اسب از روي مانع مي‌گذرد با كشيدن سيم، لوله آهني را بالا برده به دست و پاي اسب مي‌زنند
همان طور كه گفته شد، اين ضربه‌ها معايبي در بردارد، ولي به هر حال تنها چاره است و فقط بايد توجه داشت كه آدم با تجربه اين كار را انجام دهد و به نسبت احتياج به نقطه معيني ضربه وارد كند.
منبع : كتاب اسب
1. از نقطه نظر اسب اگر ضربه تير مانع به استخوان قلم دست فرود آيد، اسب دست را جمع مي‌كند و اگر به استخوان قلم پا وارد آيد تمام قسمت بدن را جمع مي‌كند. ضربه به سم وقتي وارد مي‌آيد كه دست و پا (مخصوصاً دست) از ناحيه بخلق به پايين آويزان باشد، موقعي كه اسب درد اين ناحيه را احسا س كرد، بالاتر مي‌پرد.
2. از نقطه نظر مانع اگر مانع سخت، قبل از مانع اصلي، قرار داده شود، اسب از دورتر بلند مي‌شود اگر درست روي مانع باشد اسب بالاتر مي‌پرد و اگر بعد از مانع اصي باشد فرود دورتر انجام مي‌گيرد.
به شكل‌هاي مختلفي مي‌توان به دست و پاي اسب ضربه وارد كرد: با مانع‌هاي ثابت، با مانع‌هاي دست ساخته، بالا بردن تير و يا ضربه يا چوب دستي
الف ) به وسيله مانع ثابت
تيرها را در ارتفاع مانع قرار داده و آن‌گاه چوب دستي را نزديك به آخرين تير كه يك ميله يا لوله آهني است بگذاريد. اين ميله مي‌تواند كمي جلوتر از آخرين تير يا درست روي آن و يا كمي بعد از آن قرار گيرد، كه البته ضربه‌اي كه به دست يا پا وارد مي‌آورد، در نقاط مختلفي خواهد بود. ولي به هر حال روش مؤثري است كه اسب را به بلند كردن دست و پا وادار مي‌كند.
ب) مانع‌هاي دست ساخته بالا بردن تير، ضربه با چوب‌دستي و غيره
در اين حالت آنچه كه به دست و پاي اسب مي‌خورد، برخلاف حالت قبل ثابت نبوده و متحرك است، كه آن را به سه صورت مي‌توان انجام داد:
- موقعي كه اسب روي مانع است، آخرين تير مانع، به وسيله يك نفر بلند شده و به دست و پاي اسب كه خود را جمع نكرده زده مي‌شود. اين كار بايد به وسيله يك آدم با تجربه انجام شود كه ايجاد خطر نكند.
- يك نفر با يك ميله چوبي دراز، كنار مانع ايستاده و ميله را طوري مي‌گيرد كه به وسيله اسب ديده نشود ولي ارتفاع مانع را تغيير نمي‌دهد و موقعي كه اسب روي مانع است، با آن ميله به دست يا پاي جمع نشده، ضربه‌اي متناسب با شرايط وارد مي‌آورد. اين كار نيز احتياج به تجربه دارد و هر كسي نبايد آن را انجام دهد.
- نوع سوم با پايه‌هاي ثابت است. سيم يا طناب محكمي را مطابق شكل از پايه‌ها و يك لوله آهني گذرانده و موقعي كه اسب از روي مانع مي‌گذرد با كشيدن سيم، لوله آهني را بالا برده به دست و پاي اسب مي‌زنند
همان طور كه گفته شد، اين ضربه‌ها معايبي در بردارد، ولي به هر حال تنها چاره است و فقط بايد توجه داشت كه آدم با تجربه اين كار را انجام دهد و به نسبت احتياج به نقطه معيني ضربه وارد كند.
منبع : كتاب اسب