نرمش ها

♘امیرحسین♞

♘ مدیریت انجمن اسب ایران ♞
نرمش‌ها
منظور از نرمش‌ها عبارت است از:
1- برطرف ساختن انقباضات (موضعي و عمومي)
2- از ميان بردن معايب وضعيت سوار كه از داشتن نرمش و وجود انقباض توليد شده است.
3- به دست آوردن استقلال كامل حركات قسمت‌هاي مختلف بدن و كمك‌ها. نرمش‌ها ابتدا در حالت توقف در حالتي كه سواران دايره‌وار دور مربعي جمع هستند، اجرا مي‌شود، بعد در روش قدم و يورتمه آهسته و بالاخره در روش‌هاي معمولي صورت مي‌گيرد.
براي هر يك از سه منظور بالا نرمش‌هايي را كه بيشتر لازم است بايد انتخاب كرد. مانند دارو كه براي اصلاح يك بيماري معين در موضع معين داده مي‌شود. براي دو حالت اول و سوم (رفع انقباضات عمومي و استقلال مختصر كمك‌ها ) نرمش‌هاي عمومي داده مي‌شود و براي حالت دوم، بايد به سوار نرمش مخصوص كه براي رفع معايب همان سوار لازم است،‌ فرمان داده شود.
اگر مربي نقص را به خوبي تشخيص داده و نرمش مناسب تمرين بدهد ، در چند جلسه انقباض‌ها رفع و سواركار در قعر زين قرار گرفته و با مفاصل آزاد بر حركات خود مسلط خواهد شد. نرمش‌ها بايد با معرفت كامل به نتيجه‌اي كه مورد نظر است به اجرا درآيند، نه از روي بي‌اطلاعي و ناآشنايي. چنانچه نرمش با معايب سوار مطابقت نكند و با صحت كامل و دقيق اجرا و پياپي تكرار نشود، ابداً نتيجه مطلوب نخواهد داشت.
مثلاً چنانچه سوار با كمر خشك و به جلو انحنا داده و شانه‌هاي عقب رفته در عقب زين نشسته باشد، مربي به او دستور مي‌دهد كه كمر را راست كند، سينه را جلو بدهد و او را مجبور مي‌كند كه جلوتر در زين قرار گيرد و به اجراي حركات بلند كردن ران‌ها،‌ خم كردن و به جلو و چرخش كمر مبادرت ورزد.
برعكس، اگر سواركاري سينه فرو رفته و شانه‌هاي خشك و خيلي جلو آمده باشد دستور مي‌دهد كه كمر را راست كرده و نرمش‌هاي بازو را در حالتي كه خيلي دور و بالا نگاه مي‌كند اجرا كند.
- چنانچه سوار روي محل تماس ران‌ها قرار گرفته باشد مربي دستور مي‌دهد تا ران‌ها به طور متناوب بلند شوند اجراي حركت بلند كردن متناوب، ران‌ها را آزاد و باز مي‌كند.
نرمش‌ها عبارت اند از:
1- نرمش‌هايي كه اغلب در روش قدم، اجرا مي‌شوند
2- نرمش‌هايي كه اول به حالت قدم و بعد به حالت يورتمه اجرا مي‌شوند
3- نرمش‌هايي كه اغلب در حالت چهارنعل اجرا مي‌شوند

نرمش‌هايي كه اغلب در حالت قدم اجرا مي‌شوند
چرخش متناوب بازوها از جلو به دايره
براي اجراي اين حركت يكي از بازوها را طوري بالا مي‌برند كه در امتداد بدن سوار قرار بگيرد. دست كاملاً صاف و كشيده و كف دست بايد به طرف بدن باشد. بازوي ديگر به همان ترتيب نزديك بدن آويخته است. بازويي كه بالا برده شده از عقب به پايين دستي كه نزديك بدن قرار گرفته، از جلو به بالا دايره‌وار و با ملايمت حركت مي‌كند. بازوها را با اختلاف 180 درجه با هم ولي مستقل و در جهت معكوس حركت داده ، يك دايره كامل مي‌زنند. يعني موقعي كه يك بازو جلوي بدن قرار گرفته باشد، بازوي ديگر در عقب بدن خواهد بود. دقت شود موقعي كه بازوها به طرف بالا حركت داده مي‌شوند، سوار بايد سعي كند بالا تنه را هر چقدر ممكن است از كمر به بالا بكشد اين حركت ابتدا با ملايمت و بعد به تدريج سريع‌تر انجام مي‌گيرد. براي شروع كردن اين حركت قبلاً بايد دستجلو را روي زين و زير ران قرار داد. نبايد دستجلو را روي گردن اسب گذاشت، چون احتمال دارد اسب سرش را پايين ببرد و دستجلو از گردن اسب پايين بيفتد. در نتيجه سوار وسيله‌اي براي نگه داشتن اسب نخواهد داشت.

چرخش متناوب بازوها از عقب به دايره
عيناً مثل حالت قبل عمل مي‌شود. با اين فرق كه به جاي اين كه دست‌ها از جلو به بالا و عقب حركت كنند، از عقب به بالا حركت داده مي‌شوند.
هر دو دست به طرفين، چرخش كمر
هر دو دست در امتداد شانه‌ها در طرفين بدن موازي با سطح افق،‌كف دست به طرف پايين از كمر به بالا، بدن را هر چقدر كه ممكن است به كمك بازوها به راست و به چپ تغيير مي‌دهند
هر دو دست بالا به ترتيب روي پنجه‌هاي پا
هر دو دست را صاف و كشيده بالاي سر برده و بعد با خم كردن بدن از كمر به طرف پايين هر دو دست را روي يكي از پنجه‌هاي پا برده، بلافاصله بلند شده،‌دست‌ها را بالاي سر برده با خم كردن مجدد از كمر به بالا، به طرف پايين روي پنجه پاي ديگر قرار مي‌دهند.

2_ نرمش‌هايي كه اول به حالت قدم و بعد به حالت يورتمه اجرا مي‌شوند
چرخش بازوي چپ از جلو به دايره
براي انجام اين حركت، دست چپ كشيده ، انگشت‌ها چسبيده به هم، كف دست به طرف بدن به كمك بازو و به طور دايره از جلو به بالا و عقب و پايين حركت مي‌كند. در اين حالت شانه ، مركز دايره بوده تمام بازو و دست چپ دور آن مي‌گردد. بازو بايد از كنار گوش بگذرد و نبايد از بدن دور باشد، در حقيقت دايره‌اي كه به وسيله بازو زده مي‌شود، عمود به سطح افق باشد. در اين حركت سر، دست را مشايعت مي‌كند. سوار بايد توجه داشته باشد به غير از بازو و سر كه حركت مي‌كنند، ديگر اعضاي بدن بايد در حالت عادي و بدون حركت اضافي باشند.
چرخش كمر
بازو و دست چپ جلو و موازي افق قرار مي‌گيرد. بازو از جلو به عقب 180 درجه مي‌چرخد. در اين حركت، بدن از كمر به بالا، دست را همراهي مي‌كند.
وقتي كه بازو و سر به عقب برگشت، سوار كمي مكث كره بعد بازو را نزديك بدن پايين آورده، بدن و سر به حالت رو به رو برمي‌گردند و مجدداً سوائر حركت را تكرار مي‌كند. در اين حركت سوار بايد دقت كند، بازوي دست راست كه عمل نمي‌كند از بدن جدا نشود و پاها جلو نروند و هنگامي كه بازوي چپ به عقب برده مي‌شود، سر نيز به عقب برگشته، حركت دست چپ را تعقيب كند.
نوازش كفل چپ با دست چپ
مانند چرخش كمر، بازوي چپ را از جلو، موازي بدن اسب كشيده، همراه كمر، سر و سينه به عقب برمي‌گردانيم، به ترتيبي كه دست چپ كفل چپ اسب را دو مرتبه نوازش كرده، مجدداً به حالت اول برگردد و مجدداً حركت ادامه داده مي‌شود. در اين حركت، كمر نبايد به عقب خم شود و سر، دست چپ را مشايعت مي‌كند. بازوي راست نزديك بدن، پاها آويخته و ثابت و نبايد جلو عقب برده شوند.
نوازش كفل مخالف يا كفل راست با دست چپ
درست مانند نوازش كفل چپ با دست چپ است، ولي بدن از كمر به بالا به طرف چپ بيشتر چرخش داده مي‌شود. به طوري كه دست چپ روي كفل راست اسب قرار گرفته و نوازش كند. منظور از نوازش، ضربات ملايمي است كه با دست به بدن اسب وارد مي‌شود.
نوازش شانه چپ
بازوي چپ به طرف بالا راست كشيده و برده مي‌شود. به طريقي كه بازو نزديك گوش چپ قرار بگيرد. از كمر به بالا بدن به طرف جلو خم شده با دست چپ شانه و سينه اسب را نوازش مي‌كند. در اين حالت بايد دقت داشت پاها عقب نروند و نزديك تنگ اسب ثابت بمانند.
نوازش شانه مخالف يا شانه راست با دست چپ
درست مانند نوازش شانه چپ عمل مي‌كنند، فقط به جاي اين كه دست چپ شانه چپ را نوازش كند، از روي دست راست و دستجلو، به طرف راست و پايين رفته و شانه و سينه راست اسب را نوازش مي‌كند. باز يادآور مي‌شود نبايد در اين حالت پاها عقب بروند.
نوازش تهيگاه
سوار با خم كردن كمر به عقب، بالا تنه را پايين آورده و با دست چپ، تهيگاه را نوازش كرده و يك مرتبه بالا تنه را بالا آورده ، كمر را كاملاً راست نگه مي‌دارد و چندين مرتبه اين حركت را تكرار مي‌كند
خم كردن ساق
پاي چپ را كه آويخته است بدون اين كه زانو كوچك‌ـرين تغيير محل بدهد، از زانو به پايين، به طرف عقب و بالا خم كرده و با دست چپ پاشنه چكمه را گرفته، پس از چند متر حركت، دست چپ، پاشنه را رها مي‌كند. در اين حالت پا بايد به سرعت به طرف پايين برده شود. در اين حركت سوار بايد دقت كند، در وضع بدن بخصوص بالاتنه، هيچ گونه تغييري داده نشود، يعني در موقع خم كردن پا بدن به جلو خم نشود و كمر به عقب نرود حتي كمر راست كمي متمايل به جلو باشد
اگر اين حركت، صحيح انجام بگيرد سوار احساس مي‌كند كمي از جلوي زين لغزيده و به وسط زين مي‌رود. سوار بايد سعي كند در اين حالت شانه‌ها پايين و گردن از بدن بيرون و كمر راست باشد.
بلند كردن ران‌ها، دادن نشست به جلو
ضمن اين كه سواركار دستجلو را جدا و كاملاً ميزان مي‌كند، با دو دست قاچ جلوي زين را گرفته ، خود را به جلو زين مي‌كشد از كمر به بالا بدن را كمي به طرف عقب مي‌برد و از بيخ‌ ران‌ها،‌ پاها را طوري بالا مي‌آورد كه نوك پنجه پاها به طرف جلو و پايين و زانو نزديك به هم و ساق پا نزديك ران قرار بگيرد، پس از چند متر حركت هر دو پا به سرعت در امتداد شانه‌هاي اسب به طرف جلو و پايين برده مي‌شوند
بلند كردن متناوب ران‌ها به آهنگ يورتمه
درست مانند بلند كردن ران‌ها و دادن نشست به جلو عمل مي‌كنند. با اين تفاوت به جاي اين كه هر دو پا را بالا ببرند، يك در ميان با توجه به دو آهنگ يورتمه اسب اين عمل را انجام مي‌دهند، يعني با آهنگ اول يورتمه، مثلاً پاي راست را بلند كرده و با آهنگ دوم پا را در امتداد شانه اسب به طرف جلو و پايين مي‌برند، در همين حالت يعني هنگامي كه پاي راست به طرف پايين برده مي‌شود،‌ بلافاصله پاي چپ به طرف بالا مي‌رود. به اين ترتيب با آهنگ اول يك پا و با آهنگ دوم پاي ديگر، پايين مي‌رود. مانند دوچرخه سوار وقتي كه يك پايش پايين است و پاي ديگرش بالا قرار مي‌گيرد.
چرخش پنجه پا از داخل به خارج يا از خارج به داخل
براي اين حركت، پاشنه و پنجه از داخل يا بالعكس از خارج به داخل يك دايره مي‌زند.
3_ نرمش‌هايي كه اغلب در حالت چهارنعل اجرا مي‌شوند
پس از اين كه سوار كمي با اسب چهار نعل حركت كرد و اسب تا حدودي نرم شد، دستجلو را به دست راست داده و با دست چپ با آهنگ چهارنعل، طرف چپ گردن و كفل چپ اسب را نوازش مي‌كند. در اين حالت بازو و دست چپ كاملاً كشيده به جلو برده شده و طرف چپ گردن اسب را نوازش كرده و با آهنگ بعدي چهارنعل بدن را از كمر به بالا به كمك بازو به عقب برگردانده كفل اسب را نوازش مي‌دهد. در اين حركت سر بايستي دست را همراهي و محل نوازش را نگاه كند.
توجه: نرمش‌ها را بايد از يك سمت شروع كرد. پس از خاتمه مجدداً با تغيير جهت از سمت ديگر شروع و تمام كرد. مثلاً براي اجراي نرمش‌ها از سمت چپ بايد سواري به دست چپ باشد، يعني دست چپ سوار به طرف داخل مانژ قرار بگيرد.
 
بالا