زیاد خان دره شوری

برگرفته از وبلاگ ترکان قشقایی، آغیر ائل، طبیعتمرد

2qd7gis.jpg

هر روز صبح زود،سر مهتر کوشش میکرد خود را قبـل از زیادخان به طویلــه برساند،تااشتـباهات احتـمالی کوچک و نادیده های ریزمهتران،در تیمار وشستن دم اسبان رابا دید تیزبینش بیابدو اصلاح نماید.پس از او خان بزرگ ایل جلیل وباشکوه دره شوری در اوج قدرت با بی تابی نزد اسبان که گرامی ترین قسمت ثروت بیکرانش بود میرسید.کارون، باج آلان،تاج وشهپررا یکی پس از دیگری بادقت از نظر میگذرانید.موی یال آنها را ازسوئی بسوی دیگـر گـردن می انداخت.لابلای موهــــای شلال وبراق دم آنهــــا را که صبــح با آب حنای پالایش شده شستشونموده بودند بازدید میکرد.دستمال ابریشمی مخصوص آنها را از جیــبش بیرون می آورد و گوشه های چشم آنهارا پا ک میکرد.مژه هایشان را از وسط انگشتانش می گذرانید.چهره بر صور ت آنها میگذاشت چشمانش را می بست و لحظاتی ساکت مـی ماند،شـاید از خــداوند که اورا لایق داشـتن چنین نعمتـــهای دانسته بود تشــــکر میـکرد.کر ه اسبهای شیطان دهان از پستان مادرشان بر میداشتند وبسوی او می شتافتند تا در دستان مهربان او قند نوش جان نمایند.

خان معتقد بود اسب در ه شـــــوری از رگ و ریشه اسبان اصیل عرب است که طی سالیان دراز در گذر از کو هها و کتل ها و سنگ لاخهای مسیر کوچ ایل دره شــــــــوری و تعقیب و گریز شکار و کبک وقیقاج زنی دست وپای قوی تر ،سم کوچــــــــک تر و سینه فراخ تر پیدا کرده ودر آب و هوای کوهستانی ایلمان حا ل و هوای دیگر یافتــــــه اند.پوست نازکتر از مخمل کاشان،گوشهای زیبای خنجر مانند،چشمان از حدقه بیرون زده درشتر از چشمان آهو ،گردن شمشیری بارگهای خونی قابل شمارش،گرده کوتاه،مناسب زین ودست وپای نزدیک بهم ودم پرچم گونه افشان بر کفل آنها ورقصیدن با ترنم نسیم دامنه های زاگرس هنــــگام راه رفتن،از خصیصه هائیست که هر بینده ای را مسحور خود میکند و از آن دل می رباید.

اگر بر زیبائی داستانهای عــذرا ووامق ،لیــــــــلی و مجنون،شــــــیرین و فرهاد،یوسف و زلیخا خوب آگاهید می توانید بر گوشه هائی از زیبایی محبت و عشق زیاد خان بر اسبانش پی ببرید.

روان آن رادمرد بزرگ شاد،نامش مانا وراهش پررهرو باد.

29541eb608f1e8a01d83dbda0e155b2a4g.jpg


دکتر علي اميني در ملاقات با رجال فارس
در کنار دکتر اميني حبيب الله شهبازي ايستاده است. پس از شهبازي حاج محمد خان ده بزرگي (با عينک تيره) است. کسي که نيمه سر او در پشت دکتر اميني ديده مي شود زياد خان دره شوري، رئيس ايل دره شوري و ثروتمند معروف قشقايي، است.​

سرحد فارس
سر حد جايي است كه وقتي عشاير كوچ زمستانيشون رو شروع مي كنند ، ديگه كسي توش نمي مونه! خودتي و كوهستان و طبيعت وحشي!

اينها حرفايي بود كه من از چند تا كهنه شكارچي و از دوست عزيزي كه عمري رو بين قشقايي ها گذرونده بود و حتي چندين كوچ رو هم با اونها همراه بوده شنيدم.

سالها از اون موقع ميگذره و در تمام اين مدت يكي از بزرگترين آرزوهاي من تو زندگيم،‌ همراه شدن با عشاير قشقايي در طول يك كوچشون بوده و هست.

چرا قشقايي؟ چرا بختياري نه؟ يا ايلات ديگه؟ اين سواليه كه خودم هم از جواب دادن بهش عاجزم. شايد خواندن خاطرات ناصرخان صولت قشقايي يكي از دلايل عمده اش باشه.

يا شايد هم ديدن عكسهايي از زندگي آنها و يا شكارشون و تير انداختنشون از روي اسب در حال تاخت و يا.....

نمي دونم! به هر حال قشقايي ها يه چيز ديگه بودن و هستن براي من.

.

.

بگذريم! داشتم مي گفتم كه هميشه آرزو داشتم با قشقايي ها باشم.

در اثر يك اتفاق و يك ملاقات ساده ، با اشخاصي آشنا شدم كه......

فرصت زندگي در بين عشاير قشقايي رو به من دادند. يا بهتره بگم كه افتخار ميهمان بودن بر سر سفره خودشون رو نصيبم كردند.



سهراب خان فرهنگ دره شوري! مردي كه من 3 روز ميهمانش بودم. يك قشقايي اصيل و با وقار و مردانگي خاص عشاير....

نمي دونم چي بگم و چي بنويسم كه در خور شخصيت والاي اين مرد باشه....

.

سهراب خان ،‌ از بزرگان طايفه دره شوري (يكي از 4 طايفه اصلي ايل قشقايي) هستند . پدر ايشان (زیاد خان) باني و پرورش دهنده اصلي نژاد اسب دره شوري و يكي از سران ايل بودند.اسب دره شوري يكي از اصيل ترين و خالص ترين نژاد هاي اسب ايراني.

به هر حال هرچي از ميهمان نوازي ايشان و خانواده محترمشان بگم، باز هم حق مطلب رو ادا نكرده ام.

زندگي رو اينجا لمسش مي كني. با همه وجودت. حسش مي كني. نمي تونم توضيح بدم. بايد باشي و ببيني. زندگي بين عشاير....

حتي شهر هم رنگ و بوي ايلاتي داره. البته هنوز! خدا مي دونه تا كي ميتونه مقاومت كنه اين فرهنگ در مقابل هجوم بي فرهنگي كه داره عين خوره همه چيزمون رو مي بلعه....

آسموني كه از فرط آبي بودن به سورمه اي ميزنه و شب هاش هم كه خود حكايتي جدا داره. دستتو دراز كني ميتوني خوشه خوشه ستاره بچيني از سقف آسمون.

كوه هايي متفاوت از هر كوه ديگه اي كه ديده اي. و چه حكايت هايي كه توي دل خودشون دارن اين كوهها. رشادت هاي فرزندان اين آب و خاك.....

ايستادگي مردان ايلاتي در مقابل زور و ناروا......

چه بسيار مرداني كه براي مبارزه با زور و ستم و.... به كوهستان نزده اند و ...

و چه خاموشند اين سنگها با تمام دردي كه در سينه نهفته دارند....

با ياد و خاطره اين مردان و شير زنان....

تنگ چوگان ...... كه خود به تنهايي حكايتها دارد.

پادنا ..... منطقه اي به زيبايي تمامي زيبايي هاي روي زمين.

رودخانه ماربر و آب همچون اشك زلال و گوارايش......

.

.

اينها تنها چند نمونه و مشتي از خروار هستند از مناطق بكر اين ديار.



واقعا اين مملكت چه جاهايي كه ندارد.

اگر كسي بخواهد اين آب و خاك را ببيند، سالها و سالها هم بگردد ، باز ذره اي از درياي زيبايي اين مرز پر گهر و فرهنگ و هويت اين مردم را هم نديده است.

1.JPG

زنان قشقايي با لباسهاي زيباي محلي

2.JPG

سهراب خان فرهنگ دره شوری ،‌ از بزرگان طایفه دره شوری از ایل قشقایی هستند . پدر ایشان زیاد خان ،بانی و پرورش دهنده اصلی نژاد اسب دره شوری و یکی از سران ایل بودند.اسب دره شوری یکی از اصیل ترین و خالص ترین نژاد های اسب ایرانی. سهراب خان سالهاست که در مزرعه بزرگ خود ساکن شده و به کار پرورش اسب و زراعت اشتغال دارند

5.JPG

كره هاي يكساله دره شوري

6.JPG

( كره 4 روزه و مادرش!)

نيم ساعت طول كشيد تا اين كره به من كه براي عكاسي لاي بته ها قايم شده بودم اطمينان كنه و بياد و شير بخوره. حالا توي اين مدت تيغهاي بته ها چه بلايي سر بنده آوردن؟؟؟؟ بماااااااااند!

15.JPG

نمايي كلي از مزرعه و اسبهايي كه آزادانه و براحتي در آن مشغول چرا هستند....

17.JPG

و اين يعني فاجعه!

جايي كه تا زماني نه چندان دور در كنار سياه چادرها فقط اسبهاي اصيل دره شوري را مي ديدي، امروزه در كنار هر چادر يك وانت زامياد و در اين عكس هم كه به جاي اسب و قاطر ،بولدوزر!!!!​
 
با تشکر از اطلاعات و عکسهاس زیبایی شما بایست به عرض برسانم که اقای سهراب خان فرزند زکی خان وداماد زیاد خان میباشند
 
خودم مستقیما اطلاعاتی در مورد ایشان ندارم ولی در وبلاگها سهراب خان را پسر زیاد خان ذکر کردند.
اگر باز هم اطلاعی دارید ممنون میشیم.
 
از انساب مرحوم زیادخان فرزند ایشان اقای امان الله خان دامادشان اقای سهراب خان ونوه دختریشان اقای حسین خان فرزند سهراب خان در زمینه پرورش اسب درهشوری فعالت دارند
 
از انساب مرحوم زیادخان فرزند ایشان اقای امان الله خان دامادشان اقای سهراب خان ونوه دختریشان اقای حسین خان فرزند سهراب خان در زمینه پرورش اسب درهشوری فعالت دارند
با تشکر از amircowboy و ارسال خوبشون به همراه عکس های زیبا

جناب دکتر ملایری آیا شما اطلاعات بیشتری از این خانواده و تولیداتشان و محدوده قدیمشان دارید بفرمایید
 
آخرین ویرایش:
اگر اشتباه نکنم خواندم که سهراب خان سالهاست که در ییلاقشان یعنی اطراف سمیرم ساکن شده اند و امان اله خان در قشلاقشان در جنوب فارس.

عشاير استان فارس از سه ايل بزرگ قشقايي ، خمسه و ممسني به انضمام هشت طايفه مستقل جشني ، چهار راهي ، جبل النارويه ، کهمره سرخي ، جروق ، نودان ، طوايف محلي داراب و طوايف محلي فيروزآباد تشکيل شده است که در فصل ييلاقي در نواحي شمالي استان ( شهرستانهاي آباده ، اقليد ، بوانات ، سپيدان ، خرم بيد ، پاسارگاد و مرودشت ) و در فصل قشلاقي در شهرستانهاي داراب ، زرين دشت ، فسا ، جهرم ، استهبان ، ني ريز ، قير و کارزين ، لامرد ، خنج ، مهر ، لارستان ، فيروزآباد ، فراشبند ، کوار ، کازرون و ممسني در قالب 14 زيست بوم استقرار مي يابند .

جمعیت ایل قشقائی در سال 1331ه .ق حدود 64000 خانوار یعنی 320000نفر براورد شده است وتعدادچریکهای آنهادر زمان صلح 20000نفر بوده.
ایل قشقائی از 6 طایفه بزرگ و 6 طایفه کوچک تشکیل شده که هر طایفه شامل تعدادی تیره و هر تیره از چند بنکو و هر بنکو شامل چند خانوار است.
طوایف بزرگ:1-دره شوری 2-کشکولی 3-فارسیمدان 4-شش بلوکی 5-عمله 6-کشکولی کوچک
طوائف کوچک :1-رحیمی 2-ایگدر 3-صفی خانی 4 -قرا چایلو

4487c3q.jpg

ییلاقات ایل قشقایی که در دامنه شمالی کوه‌های زاگرس در امتداد شمال غربی به جنوب شرقی ادامه دارد، از شمالی‌ترین منطقه کامفیروز یعنی از نواحی طویله بند و گرمه شروع می‌شود و با عرض متفاوت از نود تا سی کیلومتر در دامنه شمالی کوه‌های دنا که حد فاصل بین کهگیلویه و بویراحمد، فارس و اصفهان است تا منطقه بروجن امتداد می‌یابد.این منطقه از جنوب و جنوب غربی به ناحیه جاوید و رستم ممسنی، دشت روم یاسوج و سی‌سخت در کهگیلویه و بویراحمد، از غرب به فلارد و خانمیرزا و بروجن در چهار محال و بختیاری، از شمال به بروجن و شهرضا در استان اصفهان و دشت سعادت‌آباد آباده در استان فارس و از شرق به ییلاقات ایل خمسه‌ باصری یعنی به نواحی قنقری و ابرج محدود می‌شود. این نواحی پنج بخش بزرگ جمعیتی کاکان، بن رود، چهار دانگه، پادنا و سمیرم علیا را به طور کامل و قسمت‌هایی از حومه آباده و کامفیروز را در بر می‌گیرند.

pattern.php

ییلاقات ایل خمسه در شرق ییلاقات ایل قشقایی قرار دارند و به ترتیب از جنوب به شمال نواحی مرودشت، رامجرد، بیضا، ابرج، مشهد مرغاب قنقری و بوانات را در برمی‌گیرند. این ناحیه از شمال به استان یزد، از شرق به سیرجان در استان کرمان، از جنوب به شهرستان شیراز و از غرب به ییلاقات قشقایی محدود می‌شود.

علاوه بر مناطق ییلاقی فوق‌الذکر که خارج از مرز سیاسی استان فارس قرار گرفته‌اند. ییلاقات داخلی استان فارس نیز از زیست‌بوم‌های جالب‌ توجه عشایری منطقه محسوب می‌شوند که ییلاقات کوهمره از مهمترین آنهاست. کوهمره به ترتیب از شرق به غرب در امتداد کوه‌های زاگرس در جنوب شهرستان شیراز در فاصله سیاخ ودشمن زیاری به سه قسمت کوهمره سرخی، کوهمره جروق و کوهمره نودان تقسیم می‌شود.عشایر این ناحیه که به نام‌ محل‌های یاد شده شناخته می‌شوند، فاصله زیادی بین ییلاق و قشلاق خود ندارند.در اوایل فروردین از دامنه کوه‌ها بالا رفته و تابستان را در دشت‌های مرتفع و دامنه‌‌های شمالی رشته کوه زاگرس سکونت می‌گزینند و در اوایل شهریور ماه از این کوه‌ها پایین آمده و با طی مسافتی که از چهل تا هشتاد کیلومتر تجاوز نمی‌کند به مناطق قشلاقی خود در دامنه‌های جنوبی رشته‌کوه مذکور می‌رسند.مناطق قشلاقی عشایر فارس عموماً دشت‌های جنوب شرقی، جنوب غربی و گاهی نیز دشت‌های مرکزی استان را شامل می‌شوند و عموماً ارتفاع کم و هوای ملایم در زمستان و بسیار گرم در تابستان دارند قشلاق ایل قشقایی در دامنه جنوبی رشته‌کوه‌های زاگرس قرار دارد و گاهی نیز از این کوه‌ها فاصله زیادی گرفته و به سوی دشت‌های کم ارتفاع ساحلی و تا زمین‌های دشتستان و استان بوشهر و نوار ساحلی جنوب پیش می‌رود.مناطق قشلاقی قشقائیان به طور مشخص در جنوب شرقی از ناحیه هرم و خنج شروع می‌شود و نواحی قیر و کارزین، افزراربعه، سیمکان، میمند، فیروز‌آباد خواجه‌ای، فراشبند، بوشگان، قسمتی از جره و سپس در ناحیه جنوب غربی استان فارس نواحی شاپور ماهور در استان کهگیلویه و بویراحمد اطراف دو گنبدان و در استان بوشهر لیراوی را دربرمی‌گیرند.

47skvw5.jpg
 
طايفه دره شوري
دره شوري يكي از طوايف نيرومند و مشهور ايل قشقايي مي‌باشد كه در سال 1360 ش. داراي 64 تيره بوده است.نام درشوری از نام محل ییلاقی آنها ( دره شور ) گرفته شده است. امرار معاش آنان از گله‌داری و زراعت است.
تيره‌هاي اين طايفه كه گرمسيرشان را در جنوب غرب فارس و بوشهر مي‌گذرانند عبارتند از: آهنگر، خيرات لو، ايمان لوم، قره خاني‌، اصلاني، جمعيت اين تيره‌ها در سال 1365 ش. حدود 7435 نفر و تعداد دامهايشان 233000 رأس بوده است.
سردسير اين تيره‌ها پيرامون اقليد، آباده، دشت ارژن، سميرم، شهرضا و پادنا مي‌باشد گرمسير آنان برازجان، دالكي و ننيزگ است.
قشقائیها به کشیدن قلیان بسیار علاقه‌مندند تنها مردان طایفه دره شوری به جای قلیان از چپق استفاده می‌کنند.
خانهای طایفه دره شوری در سالهای اخیر به زراعت و باغداری توجه زیادی کرده اند و گروههای زیادی از آنها به زندگی یکجا نشینی پرداخته اند .طایفه دره شوری یکی از طوایف پر جمعیت ایل قشقایی است و مردم آن به داشتن و پرورش اسب معروفیت دارند.
قشقائيها از لحاظ طبقات به:
ايلخانان و بستگان آنها ، كلانتران ، كدخدايان ، ريش سفيدان ، رؤساي بنكوها و تيره ها ، افراد عادي ، رعاياي طوايف و تيره ها ، كارگران ، كولي ها ، غربت ها و چنگي ها تقسيم مي شوند .
 

Kianoosh.ch

Member
سلام فقط میتونم بگم که افتخار میکنم که خون زیاد خان دره شوری تو رگمه......
 

sonia

Member
خانهای دره شوری در سالهای اخیر به زراعت و باغداری توجه زیادی کردهاند به گونهای که اولین باغات نیز به وسیلهی زیاد خان در منطقه ایجاد شد و مورد تشویق اهالی منطقه قرار گرفت و گروههای زیادی از آنها به زندگی یکجا نشینی پرداختند.

بعد از شهریور 1320 مرحوم زیاد خان درهشوری با وجود اینکه برادرشان مرحوم حسین خان را همراه صولت الدوله و سران عشایر بختیاری و بویر احمد در اوایل سلطنت رضاخان تیر باران کردند، به هر نحوی بود با زحمات بسیار در آن شرایط اجتماعی سیاسی نسل اسبان درهشوری را پرورش دادند و حفظ کردند.

ایشان برای نخستین بار تعدادی از اسبهای موجود طایفه را که سرآمد دیگران بودند و همگی دارای خصوصیات رفتاری و صفات ظاهری مشترک و برجستهای بودند در یک محل جمع آوری کردند و پرورش دادند.
 

sonia

Member
اشکال نگارشی متن تقصیر بنده نیست تو word تایپ کردم اینجا وارد کردم اینجوری شد، اصلاح هم که نداره!
 

sonia

Member
داغ اسب دره شوری

جهت حفظ این نژاد نفیس و از آنجایی که متاسفانه مشابه هر چیز با ارزشی به بازار میآید، دو نشان و علامت اختصاصی برای اسب دره شوری از ابتدا تعیین شده که بر کفل کره اسب های خالص این نژاد حک میگردد و در حال حاضر این داغ مخصوص که متعلق به زیاد خان دره شوری بود در اختیار تنها پسر ایشان امیر امان الله خان سترگ دره شوری میباشد

با توجه به اینکه تاریخ اصلی این نژاد نفیس در سینه پرورش دهندگان این نژاد است و نسل به نسل امانت داری شده و تنها شواهدی و جستاری تاریخی در برخی منابع و کتب به آن پرداختهاند امیر امان ا... خان سترگ دره شوری پسر اولین پرورش دهندهی این نژاد در سخنانی گوشهای از اطلاعات مرتبط با این میراث فارسی را بازگو کردند

ادامه دارد...
 
واقعا لذت بردم دست همه دوستان درد نكنه ، اين نوشته ها گوشه اي از تمدن مردم ايران زمين است.

ممنون از آقاي صادقي با ايجاد اين تاپيك زيبا
 

sonia

Member
مطالبی که در ادامه میذارم از مصاحبه ی اردیبهشت 92 امیر امان الله خان سترگ دره شوری با نیم نگاه هست، سخنان ارزشمندی که متاسفانه کمتر شنیده شده
امیدوارم بتونم نظرات جناب سترگ دره شوری به گوش همه برسونم
 

sonia

Member
جناب سترگ دره شوری خصوصیات اسب دره شوری چیست و چه ویژگی منحصر به فردی دارد؟

- "این اسب ها به دلیل منطقه های کوهستانی که در آن پرورش یافته اند و انجام کارهای سخت، بسیار مقاوم و ورزیده اند. زیبایی گوش های خنجری، صورت متناسب، دم افراشته، کفل قوچ مانند و هوش سرشار از این ویژگی هاست که به اعتقاد بنده اگر توجه مناسبی به این نژاد و سایر نژادهای بومی فلات ایران صورت پذیرد به راحتی قادر خواهیم بود با صادرات اسب، نام کشورمان را پرآوازه کنیم. از همه ی علاقه مندان و مسئولان درخواست میکنم تا نسبت به این سرمایه که سال ها زحمت زیادی برایش کشیده شده دلسوزی نمایند."

در ادامه اضافه میکنم ایشون داشتن یک ویژگی از موارد بالا را دلیل بر خلوص نژاد اسب نمیدانستند و بدیهی است این ویژگی ها در کنار سایر موارد به شناسایی دره شوری خالص کمک خواهد کرد.

خدمت پسرشان رسیدم و ایشون روی اسب ها این ویژگی ها را به من نشان دادند، حقیقتا تمام اسبهای جناب دره شوری ویژگی ها را تماما داشتند که با عکس در ادامه سعی میکنم به دوستان نشان بدم
 

sonia

Member
جناب سترگ دره شوری در حال حاضر چند اسب دره شوری وجود دارد؟


- "امروزه دو خط خونی و ژن اسب در این نژاد وجود دارد، یکی کارون و دیگری تاج که هر دو از سیلمی های پدرم بودند که امروزه این ژن و خون دره شوری در برخی اسب ها وجود دارد، اما اصیل ترین های موجود هفت سیلمی خاص و ده مادیان می باشد که بنده نسبت به خلوص خون دره شوری آنها اطمینان دارم چون نسل به نسل از اختلاط آنها جلوگیری شده و برای اصلاح نژاد مابقی باید از این سیلمی ها کشش انجام پذیرد تا خون دره شوری آنها تقویت شود. البته من نمیگویم مابقی اسب ها خون دره شوری ندارند بلکه درصد آنها کمتر است. خصوصا در استان های اصفهان و کرمان و یزد توجهی به اسب دره شوری نشده و خون های دیگر داخل گردیده است.
امروزه به استناد دایرة المعارف بین المللی اسب، چنانچه خون اسبی 75 درصد به بالا دره شوری است و این را باید آزمایشگاه های علمی تعیین نمایند. آنچه بنده تشخیص میدهم فنوتیپ و قیافه و شکل بر اساس اندام ظاهری است، ولی آنچه علم ژنتیک باید تعیین نماید ژن خاص این نژاد نفیس است. چون این تعداد تحت نظر زیاد خان و پدرانمان پرورش یافته اند و با دقت تا جایی که میسر بوده از اختلاط جلوگیری شده است بنده مطمئنم در خلوص بی نظیرند و امیدوارم روزی برسد که دلسوزی برای تمام نژاد اسب ایرانی انجام شود."


در ادامه اضافه کنم تاج که از سیلمی های مرحوم زیاد خان بود زنده نیست، برخی افراد به دلیل شباهت اسمی اسبهای دیگر با این سیلمی، به استناد به حرف های جناب دره شوری اسبهای موجود را دره شوری خالص معرفی کردند.
 

sonia

Member
پاییز 92
 

پیوست ها

  • 55.png
    55.png
    1,009.1 کیلوبایت · بازدیدها: 26
  • 64.png
    64.png
    766.9 کیلوبایت · بازدیدها: 18
  • 66.png
    66.png
    903.4 کیلوبایت · بازدیدها: 22
بالا