واردات اسب آخال تکه به ایران

پس از برنامه تولید انجمن سلطنتی اسب ایران با وارد کردن تعدادی سیلمی آخال تکه از روسیه و تلفیق با مادیانهای یموت نسل جدیدی از اسب ترکمن در ایران تولید شد که در سالهای بعد برای کاربردهای پرش و کورس مورد استفاده قرار گرفت.
مزایا و ایرادات واردات اسب آخال تکه از روسیه
. مزیت این واردات و تلفیق با باقیمانده مادیانهای یموت باعث افزایش جمعیت اسب ترکمن ایران و جلوگیری از انقراض کامل این نژاد در دهه 40 و 50 شمسی بود چون با واردات اسبهای تربرد به ایران در دهه قبل و ورودشان به ترکمن صحرا و تولید اسبهای دوخون جهت کورس عملا اسب ترکمن به انقراض کامل نزدیک شد.
ایرادات این واردات از دو منظر مورد بررسی هست . یک اینکه کیفیت اسبهای آخال تکه وارد شده به ایران و اجدادشان مورد بررسی ژنتیکی قرار نگرفته بوده و پس از صرف هزینه و زمان تولید از این اسبها نسلهای بعدی با ایرادات اناتومی فراوان تولید شدند که این ایرادات تا نسلهای بعدی پس از چند نسل تولید و اصلاح نژاد مشاهده میشوند.و خارج کردن این ایرادات اناتومی نیاز به تجربه کافی در تولید و حذف استفاده از مولدهای مشکل دار و عدم همخونی در نسلهای بعد است.
ایراد بعدی به این تلفیق از بین رفتن اسبهای یموت در طول این سالیان و کاهش تعداد به کمتر از پنج درصد کل جمعیت اسب ترکمن ایران شد. این در حالیست که در گذشته یموتها در ورزش پرش موفقیتهای زیادی داشتند و همچنین موفقترین تلفیقات در نسلهای بعدی از مادر های یموت قوی بوده و چه بسا اگر بصورت یموت خالص ادامه پیدا میکردند و در تولید نکات مهم اناتومی رعایت میشد امروزه اسبهای موفقی در ورزش پرش اسب ترکمن داشتیم.
سیلمی های آخال تکه وارداتی به ایران
اسبهای وارد شده به ایران از روسیه شامل : توسن . اربنت . آرش . قزل یولدوز و یک سیلمی آخال تکه بنام دورقوش که توسط جناب سرهنگ نشاطی به ایران اورده شد.
اسبهای آخال تکه وارد شده از ترکمنستان
تعدادی اسب آخال تکه در دهه 90 میلادی از ترکمنستان به ریس جمهورهدیه شدند شامل شمشیر .طلاقوش , قره قوش , سیمرغ و ملهم بودند. یک اسب آخال تکه بنام قیصر نیز با سیرک وارد ایران شد که تولیداتی داشت.
در سالهای بعد نتاج این سیلمی ها با مادیانهای یموت تولیداتی داشتند و درانواع ورزشهای سواره مورد استفاده قرار گرفته که پتانسیل کاربردی و تولیدی آنها مشخص شده است و برای تولیدات نسل بعدی براساس کاربرد مورد استفاده هستند. و همچمین با تکرار تولید از سیلمیهایی که از نسل مادری دارای خون یموت هستند مقدار یموت بیشتر شده و تیپ ها از نظر ظرافت از اسبهای آخال تکه روسیه بسیار فاصله دارند, این موضوع باغث سردرگمی داوران خارجی در انتخاب اسب برتر در مسابقه های زیبایی برگزار شده داشته و نتایج مسابقات گاها بسیار تامل برانگیز است. در حالی که داوران به تیپهای ظریف امیتاز بیشتری میدهند و اسبهای برنده مسابقات زیبایی به سمت ظریف تر شدن و ناکارآمدی در ورزش پیش میروند و این نوع انتخاب چراغ راه تولیدکنندگان قرار گرفته. ولی بازار اسب براساس ورزش و کاربرد هست. این موضوع باعث عدم موفقیت تولیدات زیبایی در ورزش شده و توسط مربیان حرفه ای ورزش این اسبها مورد استفاده قرار نمیگیرند و سهمی از بازار ندارند.
سیلمی آخال تکه بنام دلدل کره تریاقوش نیز در ارتش مورد استفاده بود و از نتاج آن توسط خانم لوییز فیروز نسل بعدی با اختلاط نتاج سیلمی آخال تکه اربنت ایجاد شد که تعداد بسیاری از این نسل توسط سیلمی های آخال تکه ارشک , سیلمی آخال تکه طاقان , سیلمی آخال تکه طلاقوش , سیلمی آخال تکه دلدل2 ادامه پیدا کرد.