مشخصات اسب ترکمن آخال تکه akhalteke چیست؟

منشاء نژاد اسب آخال تکه : یکی از قدیمی ترین نژادهای زنده اسب، ردیابی اصل و نسب دقیق آخال تکه دشوار است. این نژاد بسیار شبیه و احتمالاً نوادگان مستقیم یک اسب باستانی است که به نام اسب ترکمن یا نسایی شناخته می شود. از قرون وسطی توسط قبایل ترکمن به عنوان اسب سواری سبک و سریع پرورش داده می شد. در قرن دوم قبل از میلاد یک مورخ رومی نوشته است: «این اسب‌ها، که شایسته‌ فرمانروایان هستند، از نظر ظاهری فوق‌العاده زیبا هستند، به آرامی زیر سوارکار حرکت می‌کنند و به آرامی آن را می‌پذیرند. سر را بالا گرفته و با گردن افراشته مثل دیده بان حواسشان به همه اطراف هست .با یال های طلایی با شکوه درجریان باد جریان میرقصند. اسب ها به عنوان یک دارایی گرانبها برای حمله، مسافرت، تجارت و به عنوان نماد قدرت، برای درآمد و بقا بسیار مهم بودند. سرعت، استقامت، شجاعت و زیبایی آنها باعث شد تا هر امپراتوری در فاصله تجاری آنها را به شدت مورد علاقه خود قرار دهد. آنها همچنین برای بهبود و توسعه بسیاری از نژادهای دیگر مورد استفاده قرار گرفتند، و اگرچه این سوال که آیا نژاد عربی یا آخال تکه قدیمی تر است هنوز به شدت مورد بحث است، ژنتیک این دو نژاد – و همچنین بارب – به طور غیرقابل انکاری به یک جد مشترک اشاره می کند.
اجداد آخال تکه در دوران باستان به عنوان اسب جنگی در سراسر اوراسیا مورد استفاده قرار می گرفتند. جنگجویان سکایی آسیای مرکزی صدها سال قبل از تولد مسیح بر اسب های ترکمن سوار می شدند.

بعدها یونانیان باستان به اسب ترکمن دسترسی پیدا کردند ، برخی از مورخان معتقدند اسب معروف اسکندر مقدونی بوسفالوس از این نژاد است.

ویژگی های ظاهری اسب ترکمن آخال تکه

شکل ظاهری آخال تکه با تازی یا سالوکی، با پشتی بلند اما قوی، بدن باریک، گردن بلند و پاهای بلند مقایسه شده است ظرافت و ظرافت، قدرت و ورزشکاری. قد این نژاد زیبا حدود 150 تا ۱۵۸ سانتی متر می باشد. در مورد اندام کلی این نژاد باید بگوییم که با این که اندام لاغری دارند اما اسکلت بندی این نژاد بسیار قدرتمند و قوی است. سر ترکمن بسیار ظریف، استخوانی و کشیده است و هم چنین سرشان با زاویه 45 درجه بر روی گردنشان واقع شده است. این نژاد دارای چشمانی بسیار درشت و عمدتاً حدقه چشم آن ها فاقد برجستگی می باشد، صورت و سر برای مقاومت در برابر دویدن های سریع و طوفان های شن ساخته شده اند، با چشم های بادامی شکل، اغلب پوشش دار، گوش های بلند، باریک و سوراخ های بینی بزرگ در حالت معمولاً محدب. باید افزود که این نژاد بر خلاف برخی از نژاد های دیگر گونه های برجسته ای ندارند. شانه های آن ها کمی بلند و تا حدی عضلانی است و دارای شکمی صاف می باشند
هزاران سال زندگی و پرورش در یک محیط خشن، فرم  منحصر به فرد به آخال تکه ایجاد کرده است

پرورش اسب توسط ترکمنها چگونه بوده؟

ترکمن ها اسب های خود را به روش های بسیار خاصی پرورش می دادند، مدیریت می کردند و آموزش می دادند. خطوط خونی از طریق یک سنت شفاهی از نسلی به نسل دیگر منتقل شد. نریان ها از سر تا دم با لایه هایی از نمد پوشانده شده بودند تا موی بدنشان کوتاه و براق بماند. قبل از یورش، ترکمن‌ها به اسب‌های خود رژیم غذایی کم می‌دادند تا آنها را برای سفر طولانی و چالش برانگیز بدون آب و غذای بسیار کم آماده کنند. لاغری آنها دویدن در سراسر صحرا را برای آنها آسانتر می کرد،. ترکمن‌ها معمولاً اسب‌های خود را به‌عنوان عضوی از خانواده، بدون هیچ کاستی در علاقه در نگهداری و محبت، نگهداری می‌کردند. در نتیجه  اسبهای آنها به شدت به خانواده خود وفادار بودند.

در سال 1881 مصادف با قرارداد آخال ترکمنستان بخشی از امپراتوری روسیه شد و اسب های این منطقه به آخال تکه تغییر نام دادند. آخال اسم منطقه است که غالباً در اطراف آن پرورش یافته اند و تکه نام قبیله ای است که در آنجا زندگی می کردند. قبل از نام آخال تکه این اسبها بنام آرگاماک شناخته میشدند و یک سوم کل موجودی اسب جنگی روسیه در نیمه اول قرن هجدهم را تشکیل میدادند. اورلو تروتر و دان تا حد زیادی مدیون تأثیر این نژاد هستند

در قرن سیزدهم، حملات مغول، ترکمن ها را به طوایف کوچک تقسیم کرد و آنها را به صحرا، از شمال به دشت های قزاقستان و از شرق تا سواحل دریای خزر راند.  گروهی از ترکمن ها, اسب هایشان به بیابان بی آب علف قاراقوم و کوهپایه های کپه داغ در جنوب ترکمنستان و شمال شرق ایران کوچانده شدند که دور از مسیرهای تجاری و رفت آمد بود و تا سه قرن بعد در همین منطقه باقی ماند.

اسبی را تصور کنید که می تواند با علوفه کمی در بیابانی پراز تپه های شنی زندگی کند که در آن مارهای کبرا پنهان می شوند و آب کمیاب است. با این اوصاف آخال تکه بسیار مقاوم و سخت شد. سازگاری با آب و هوای گرم امروزه هنوز در آخال تکه دیده می شود .این اسب می تواند ساعت ها سواری را در این زمین حمل کند، در نبردهای سخت بجنگد و همراهی کند. رمز این استقامت در خوراک اسب آخال تکه در قدبم و وجود پروتئبن بالا در خوراک است.

منطقه آخال کجا قرار گرفته.

آخال، واحه ای دورافتاده  که توسط صحرای وسیع و صعب العبور قاراقوم و کوه های سر به فلک کشیده کپه داغ احاطه شده است،

که بین ترکمنستان و ایران قرار دارد و به شدت بر رشد نژاد اسب آخال تکه تاثیرگذاشته است اینجا محل زندگی قبیله تکه شد و نژاد آخال تکه را توسعه دادند، نژادی با اصل و نسب باستانی و خلوص عالی که از اسب ترکمن باستان گرفته شده بود

کُپه‌داغ به چه معناست

کُپه‌داغ( کلمه کپ درترکی به معنای بسیار و داغ به معنی کوه)، نام رشته کوهی در شمال‌شرق ایران است که بخش اصلی آن در خراسان شمالی و بخش کوچکی از آن در جنوب ترکمنستان است.

کلمه کوپداغ در واقع از کلمه فارسی کوه بد ساخته شده. این کوه از نظر دسترسی بخاطر باد شدید و سرما و غیر قابل دسترس بودن نقظه استراتژیک بحساب می آید. پس از سال 1881 روسها کلمه کپه داغ را روی نقشه ها برای تمام رشته کوه ذکر کردند.

اوایل قرن گذشته که نیروی زمینی کشورها قدرت اصلی آن‌ها به حساب می‌آمد، برخی از نقاط جهان که نقش کلیدی در تصرف یک منطقه داشتند، به قلب زمین (Heartland Theory) مشهور بودند که ارتفاعات کپه داغ به دلیل تسلط بر دشت‌های روسیه، یکی از قلبهای زمین جهان محسوب می‌شد.

این قسمت استراتزیک در قرارداد 1881 از ایران جدا شده.

شواهد باستان شناسی از سکونت در کوهپایه های شمالی کوپه داغ پرآب در دوره نوسنگی وجود دارد. این منطقه با شواهدی در چند دوره‌ باستان، مشابه نقاط جنوب غربی کپه داغ در دشت گرگان در ایران، محل سکونت بوده است. در جيتون خانه‌هاي خشتي گلي براي اولين بار در سال. 6000 قبل از میلاد. همچنین دامنه‌های کپت داگ در نزدیکی عشق آباد، محل بقایای شهر باستانی اشکانی نساء (نسا، نوسای) است.

.در قرن‌های بعد، نژاد آخال تکه تقریباً بدون تغییر باقی ماند زیرا راه خود را در سراسر آسیای مرکزی و روسیه باز کرد. سبک زندگی عشایری تکه به اسبی نیاز داشت که بتواند مسافت های طولانی را با سرعتی سریع طی کند.

در قرن نوزدهم، این اسب‌ها در امپراتوری روسیه گنجانده شدند و آخال تکه به دلیل زیبایی و توانایی‌های ورزشی‌اش ارزشمند شد.

ترکمنستان در سال 1881 علیرغم نبردهای دلیرانه قبایل بومی به فرمانروایی امپراتوری روسیه سقوط کرد. ژنرال روس کوروپاتکین که از شجاعت اسب هایی که در طول جنگ های قبیله ای دیده بود تحت تأثیر قرار گرفته بود، به افتخار قبیله ترکمن تکه که در اطراف واحه آخال زندگی می کردند، نام آخال تکه را به آنها داد

آخال تکه‌ها در قدیم به‌صورت گله‌ای نگهداری نمی‌شدند، بلکه بیرون از خانه‌ها یا چادرهای صاحبانشان بسته می‌شدند.

برنامه  غذایی اسب آخال تکه در قدیم

اسب آخال تکه از یک رژیم غذایی ساده  که شامل مقدار کمی غلات و چربی گوشت گوسفند برای ساخت بدنی لاغر و عضلانی بود تغذیه می کردند.

حتی زمانی که یونجه در این بخش از جهان در دسترس قرار گرفت، غذای سبز معمولاً از رژیم غذایی آخال تکه حذف می شد تا آنچه را که به طور سنتی در بیابان تغذیه می کردند، تکرار کند. به این اسب ها نیز حداقل مقدار آب داده شد و آنها به نژادی تبدیل شدند که به راحتی می توانست مسافت های طولانی را بدون نیاز به توقف برای مصرف آب طی کند.

رنگ های اسب آخال تکه :

مشکی، کرم دودی، طوسی، سفید، پرلینو(رنگ کرم با یال و دم کرمی)، کرملو(رنگ طلایی)، شاه بلوطی،رنگ باک اسکین (گوزنی) پالومینو، خاکستری

دلیل درخشش طلایی پوست اسب اخال تکه

یکی از بارزترین و مطلوب‌ترین صفات آخال تکه، درخشندگی فلزی و درخشان کت آن است که ممکن است در بیابان استتار کرده باشد.

بسیاری از آخال تکه ها درخشش فلزی زیبا و غیرمعمولی در بدن خود دارند که این ویژگی اغلب با نژاد آخال تکه مرتبط است. موهای آن‌ها در مقایسه با موهای معمولی اسب، ریشه کوچک‌تر و گاهی شفاف دارند. نور قادر است به ریشه شفاف بزرگتراز ساقه مو وارد شود و از طریق آن شکسته شود و به بیرون برگردد در نتیجه درخشندگی منحصر به فردی ایجاد کند

آیا رنگ طلایی اسب آخال تکه در قیمت اسب تاثیر دارد؟

رنگ بعنوان یکی از جذابیتهای خاص اسب ترکمن همیشه مورد توجه بوده است و گرانترین اسب دنیا یک نریان آخال تکه است.

حرکت در اسب آخال تکه

آخال تکه مانند یک رقصنده باله که تا زمانی که شروع به حرکت نکرده یک اسب معمولی بنظر میرسد, ولی با حرکتهای قدرتمند و انعطاف پذیر چشم نواز در عین ظرافت قدرتش را به رخ میکشد, در حرکت گوشها در حال حرکت و همیشه مراقب دنیای اطرافشان هستن. .

اسب آخال تکه چه نوع خلقیاتی دارد؟

با توجه به اینکه آخال تکه‌ها برای هزاران سال با سوارکارشان بزرگ شده‌اند و خو گرفتنده اند با انسانها مهربان هستند.

آیا آخال تکه دوستانه هستند؟

آخال تکه‌ها اسب‌های پرانرژی با درجه کارایی بالا هستند ، با توانایی استثنایی در پیوند با مربیان خود و یادگیرندگان سریع و آگاه. آخال تکه یک اسب تمام ورزشی است و در تمام ورزش های کلاسیک، سوارکاری استقامتی و مسابقه استفاده می شود..

برخی از صاحبان آخال تکه می‌گویند که اسب‌هایشان حتی مانند سگ‌های نگهبان از آنها محافظت می‌کنند، خود را بین صاحبان و غریبه‌ها قرار می‌دهند یا سعی می‌کنند افرادی را که فکر می‌کنند خطری برای سوارانشان هستند گاز بگیرند. این حالت از خصوصیات جنگی آخال تکه ها که قرنها در جنگ مورد استفاده بوده و باید جان سوار خود را حفظ میکردند نشات گرفته است.

سوارکار مناسب برای آخال تکه کیست؟

در حالی که اسب های آخال تکه البته در سوارکاری استقامتی عالی هستند، آنها ورزشکاران همه جانبه فوق العاده ای هستند. آخال تکه‌ها علاوه بر مسابقات مسطح به سبک تروبرد، در رشته‌های دیگری از جمله درساژ، جامپینگ و طبیعتا رویدادی نیز موفقیت‌های زیادی کسب کرده‌اند..

واضح است که آخال تکه یکی از باهوش ترین، محکم ترین و همه کاره ترین نژادهای اسب است. آخال تکه ها انتخابی عالی برای موارد زیر هستند:

مسیر طولانی یا سواری استقامتی، برای لذت یا رقابت

زمین کار یا دام (چرخش سریع و مطمئن بودن آنها باعث می شود تا برای گشت و دور زدن بسیار عالی باشند)

سواران کوچکتر که از اسب های کوچکتر لذت می برند

سوارانی که در آب و هوای گرم، خشک، شنی یا صخره ای زندگی می کنند (اگرچه آخال تکه می تواند خود را با مناطق سردتر وفق دهد)

ورزشکارانی که در مسابقات سوارکاری شرکت می کنند که نیازمند توانایی های همه جانبه و یادگیری سریع هستند.

.

اسب آخال تکه در آمریکا

اولین بار در سال 1979 وارد ایالات متحده شد. در حال حاضر حدود 600 اسب اصیل در ایالات متحده یافت می شود

اسب ترکمن آخال تکه در ترکمنستان

اسب ترکمن اخال تکه نماد ملی کشور ترکمنستان شمرده می‌شود اسب یک نشان ملی است که بر روی نشان، تمبر و پول این کشور به چشم می خورد.

همه ساله در آخرین یکشنبه آوریل، جشن اسب ترکمن به ابتکار رئیس‌جمهور این کشور، بردی‌محمداف، به وجود آمده برگزار می‌شود. در طی آن آخال تکه را گرامی می‌دارند

اسب ترکمن آخال تکه در ایران

پس از انتخاب و انتقال تعدادی مادیان ترکمن خالص به تهران جهت تولید با سیلمی های اخال تکه وارداتی انجمن سلطنتی اسب ترکمن و نتاج آن وارد ورش پرش شدند و در سالهای بعد نتاج نر سیلمی های اخال تکه وارداتی جهت کشش و تولید اسب ترکمن به گنبدکاووس و خراسان شمالی و همدان جهت افزایش این نژاد سالانه ارسال میشده.

در این زمان بیشترین تعداد مادیانهای یموت با سیلمی های اخال تکه وارداتی کشش شد و نسل بعدی اسب ترکمن ایران را ساختند. تعداد بسیار اندکی مادیان و سیلمی یموت باقیمانده که حدود 5% جمعیت اسب ترکمن را تشکیل میداد بصورت یموت خالص کشش شده ونسل را ادامه داده تا امروز.

قیمت اسب آخال تکه در دنیا

آنها معمولاً بین 5000 تا 35000 دلار متغیر هستند. عوامل مختلفی بر قیمت دقیق هر اسب تأثیر می گذارد. به عنوان مثال، رنگ، اندازه، آموزش، سلامت و سن آن به طور چشمگیری بر قیمت گذاری تاثیر میگذارد.

سواری استقامت از عشق آباد به مسکو

در سال 1935، سوارکارانی از مردم ترکمن برای ایجاد یک سواری طولانی مدت که توجه بیشتری را به نژاد آخال تکه جلب می کرد، برنامه سوارکاری استقامتی را سازماندهی کردند. این گروه سوارکاران سوار بر اسبهای  نریان آخال تکه، بیش از 2500 مایل از پایتخت ترکمنستان (عشق آباد) تا مسکو را طی 84 روز طی کردند. طول بخش کویر سواری 225 مایل بود و اسب ها آن را در سه روز با آب بسیار کم طی کردند

. این مسابقه که توسط مردم ترکمن به عنوان وسیله ای برای نمایش استقامت باورنکردنی آخال تکه سازماندهی شد، 2580 مایل (4152 کیلومتر) بود. طولانی، از عشق آباد، پایتخت ترکمنستان، تا مسکو! این مسیر شامل یک گذرگاه بیابانی 225 مایلی (362 کیلومتری) بود که اسب ها در سه روز آن را تکمیل کردند. این مسابقه در 84 روز به پایان رسید و در پایان مشخص شد اسبهای که دارای خون تربرد بودند از نظر وضعیت بدنی و توانایی به خط پایان نرسیدند. در نتیجه ابن موفقیت اسبهای ترکمن از سال 1936 برنامه تولید  آخال تکه ئ خالص کردن نژاد در دستور کار قرار گرفت.

در سال 1941، اولین کتاب انساب آخال تکه و کتاب انساب اسب یموت توسط سازمان حفظ  پرورش اسب روسیه منتشر شد. این نژاد در روسیه پذیرفته شد و در پایان جنگ جهانی دوم، ژنرال ژوکوف شوروی در رژه پیروزی مسکو در سال 1945 سوار بر اسب نر آخال تکه ای به رنگ نیله به نام عرب شد که ار اسبهای موفق در استقامت عشق آباد به مسکو بود.

در دهه 1960 بود که آخال تکه توجه بقیه جهان را به خود جلب کرد. در سال 1960، یک اسب نر سیاه رنگ آخال تکه به نام ابسنت – پسر عرب – مدال طلای المپیک را در رشته درساژ برای اتحاد جماهیر شوروی به دست آورد. ابسنت  با سوارکار خود سرگئی فیلاتوف در سه المپیک دیگر مدال گرفت

برنامه های پرورش روسیه برای پاسخگویی به تقاضای زیاد برای این اسب ها در میان پرورش دهندگان، سوارکاران و اشراف آغاز شد.

تفاوت اسب ترکمن یموت با آخال تکه در چیست؟

در مورد تفاوت این دو نژاد باید گفت که آخال تکه ها سرعت بیشتری از یموت ها دارند در مقابل یموت ها مقاومت و استقامت بیشتری نسبت به آخال تکه ها دارند. هم چنین از لحاظ قد نیز کمی با هم تفاوت دارند